Gure IKT teoriako taldeak Ikaskuntza Gurpilen gaiaren ahozko aurkezpena egiteko prestatutako diapositibak ikusgai dituzue hementxe bertan. Egin klik hurrengo hiperestekan:
http://www.slideshare.net/Dokumentatzaile/gizarte-pantaila-anitza-osoa-1
LABURPENA
“LA SOCIEDAD MULTIPANTALLAS” - Pantaila anitzeko gizartea
ALFABETIZAZIO MEDIATIKORAKO ERRONKAK:
Artikulu zientifikoa / ulertzeko ez oso erreza
Sarrera:
Telebista tradizionala gaur egungo testuinguru digitaleko
baldintza eta eskakizun berrietara moldatzen ari da
Birmoldaketa hauek: produkzioan, antolamenduan eta
jasotzean ematen dira.
Honen barruan, aldaketak programetan, generoetean,
orokorrean edukietan.
Laburbilduz, azalpen honetan, gizarte pantaila-anitzak
alfabetizazio mediatikorako dituen erronka berriak ikusiko ditugu.
Erronkak:
Sistema mediatikoko aldaketa nabarmenena telebista eta
ikus entzunezko zerbitzu berriak garraiatzeko sistema da.
Adibidez, sare digitalak, Internet, sateliteak…
Guzti honek konektibitatea etengabe bultzatzen du
Pantailen
nahikotasuna:
Munduko txoko gehienak lurralde garatuetakoak eta baita
azpigaratuagoak, gizarte mediatiko eta pantaila-anitzekoak bihurtu dira:
>Telebistako pantailatik hasi + ordenagailuarena +
tabletarena + bideojokoena…
Honen arrazoia:
-gizakiak
denbora asko eskeini dio hedabideei
Honek zentzua eta adimena kaltetu egiten ditu, eta
horregatik, alfabetizazio mediatiko egokia gauzatzeko zenbaiten arteko elkarlana behar da
Ondorioa:
Aurretik esandako faktore guztien arteko konbinazioa
ikusita, esan dezakegu hezkuntza eta telebista
bat doazela, beraz, telebistaren erabilerarako estilo berriak aurkitu
beharko litezke.
Bilaketa
bilketa eta indexasio sistema berriak
Sarbide
irekia sistema berriarekin, beharrezkoa da eduki asko eta idexatutak izatea
beren erabilpenarako. Hau bi arazo:
-Telebistan adibidez
edukien pilaketa seriazioaren bitartez.
-Sistema
honekin informazioa antolatzeko, interneten bilatzeko motore berriak,
telebistako programazioaren gida interaktiboak... agertzen dira.
Etengabeko
eguneraketa eta egokitzapena
Edukiak
ebabiliak izateko beharrezkoa dira hurremgo ezugarriak betetzen dituzten
programak: -Informazioa modu erraz eta erregullar batean eguneratzen dituzten
programak
-Edukiak
erabilgarriak izaten usteko denbora bat izango dute.
-edukien
birziklapena aurreikusi.
Interaktibitatea eta nabigatzeko sistema
berriak.
Nabigazio
sistema berrietan
-mota
guztietako pertsonentzat prestatuta dagoen gero eta errezagoak dira sistemak.
-Metodo
berrien sorrera personalizazioa eta edukien egokitzapenak egiteko.
-Taldeka
edukiak sortzea ahalbidetzen dituzten modalitate berriak.
Hau
telebista estilo berriak sortzeko ateak zabaltzen ditu.
Aditasunaren
sakabanaketa eta sentzuaren eraikuntzarako sailtasunak
Gaur egun
telebista ikusten duten pertsonek asko aldatzen dute kanalez hainbat faktorengatik.Hau
ikusleen ezaugarrietan aldaketak sorrarazi ditu:
-informazioa
orokorrean ulertzeko trebetasuna.
-informazio
iturri desberdinei aldi berean adi egon.
-sailtasun
handiagoa duten edukietatik interesa handitu.
Informazio
guzti honekin gero eta zailagoa da sistema berri hauek erreztazunarekin
erabiltzea eta gertatu ahal da pertzonen buruan asetasuna eta nahasmenak sorraraztea.
Globalizazioa
eta kokalekua
Komunikazio
sare berriak ahalbidetu dute telebistaren edukiak estatuen mugak pasatzea.Honekin
fenomeno berri bat eratzen da espainol asko estatuen mugak kontuan hartzen ez
duten programak ikusten dituzte.
Jende
espezifiko eta sektorialen larrialdia eta erabiltzeko testuinguru berriak
Telebistako
kanal espezifikoeken aldi berean audientzia espezifikoak eratzen ari dira
(medikuntza, arrantza, ehiza, gazteak...)hau orainik ez dago oso garatuta baina
etorkizunean kontuan hartu beharreko kontzepta izango da.
Irakurketa
hipermedia interaktiboa
Irakurketa
berri hau hipermedia da gizabanakoa teknologia eta naturaren diskurtso oso
desberdinak ikusten dituelako aldi
berean eta interaktiboa irakurketa honetan jadanik ez dago narratzailerik orain
irakurlea hartzen du paper hori.
Telebista
berria alfabetizazio berria
Telebista
aldatzen ari da eta horeegatik alfabetizazio mediatikoa ere bide berriak
zabaltzen ditu.
-Hedabideak
bereganatu
-berritze
etengabea
-sormenagatik
apostu
Sustapen
estrategia berriak
Egoera berri
honetarako alfabetizazio mediatikoaren sustapenerako estrategia berriak sortu
dira.estrategia berri hauetan ikuslea telebistan dagoen informazio guztia modu
kritikoan aztertu eta aukeraketa egoki bat egin behar du.
Begirada
berri bat
Alfabetizazio
mediatiko hau umeak hezitzeko ere balio ahal du, izan ere ondo erabilita bere
autonomia eta errespontzabilitatea hobetu ahal du.
IKT berrien ahalmen eta arriskuak
Gehiegikeria
Honek ondorio fisiko
eduki ditzake: Obesitate eta ikusmen arazoak. Baita garapenerako jardueren
murrizketa, jokoan, kirolean, gizarte harremanetan...
Haurrak gizartetik baztertzea
Haurrak bi eratan
aldendu al dira gizartetik. Alde batetik gizarte harremanerako orduak gutxituz
eta bestetik harreman horietarako zailtasunak garatzean.
Harreman desegokiak
Komunikaziorako
teknologia berriei esker gizarte harremanak erraz sor daitezke eta hauen
distantziak txikitzen dira, baina umeen heldutasun prozesuan eragin desegokia
izan dezakete.
Eduki desegokia
Komunikazio teknologia
berriek informazio asko eskaintzen dute baina informazio kantitate hau eragin
txarrak izan ditzake; heldutasun prozesu desegokia eragin adinerako desegokiak
diren edukiengatik; baita indarkeriarekiko gogortzea eta obsesionatzea.
Sozializazioan familiak duen garrantzia
Gurasoak haien umeen
heziketa mutur batera edo bestera eroan ez dezaten jakin behar dute haien
semeen heziketan beste eragile batzuk daudela eta zenbat eta kanpoko eragin
handiagoa izan orduan eta esanahi handiagoa edukiko duela familiaren heziketa.
Sozializazioan IKT berrien garrantzia
Gurasoek bizitako
gizartea eta semeen gizarteak oso ezberdinak dira.
Bi
garaien arteko ezberdintasun nabarmenena ikus-entzunezkoen garrantzia da.
Familia
gehienek ez dira arduratzen telebistaren eta teknologia berrien kontrolaz baina
bai ikastetxe on baten bilaketaz.
Gerta
daiteke horrela jokatzea ez garelako jabetzen horren garrantziaz, baina asko
gertatzen da gaiari buruzko ezagupen eta baliabide faltak edukitzea.
Telebistaren
eta beste pantaila batzuen agerpen eta loturak asko nahasten dituzte gurasoak.
Horregatik
gurasoen eta umeen arteko haustura teknologikoa gerta ez dadin saiatu behar da.
Familiak egin dezakeguna
Ezagutu:
Telebistaren
eskaintza
komeni
da ezagutzea telebistak eskaintzen dituen programa motak eta hauen nondik
norakoak.
Bideo
jokoen edukiak
Bideojokoak
edukien arabera hautatzeko PEGI kodea erabiltzea komeni da, hau sailkapen sistema
bat da eta komeni den adina eta jokoak dauzkan bestelako edukiei buruzko
informazioa eskaintzen du ikonoen bidez.
Internet
Honi
buruz jakin behar da ze orrialdeetan ibiltzen diren umeak eta norekin hitz
egiten dute interneten bidez.
Sakelakoak
Komeni
da jakitea ere hauen zerbitzu eta arriskuak.
Babestu:
Arau
batzuk daude:
-Pantailetan
umeek pasatzen duten denbora neurtu.
-Ordutegiak
mugatu.
-Ahal
izanik ez jarri telebistarik ez ordenagailurik haien logeletan.
-Sakelakoa
izateko adina zehaztu
-Zein
telebista programa ikusi ditzaketen argi eduki.
-Erreparatu
bideo jokoen sailkapenari.
-Iragazkiak
jarri interneteri, honela bertako eduki txarrak dauzkaten orrialdeetan umeak
sartzea galaraziko dugu.
-Ez
utzi umeak interneten bakarrik ibiltzen, haiekin egon eta orrialde finko batzuk
eman segurtasun gehiago eduki ahal izateko.
Hezi:
Umeek
haien kontsumoa kontrolatzen ikasteko hainbat estrategia erabili behar dituzte
gurasoek:
-Norberaren
ereduaren bidez hezi.
-Erabilitako
arauen zentzua azaldu umeei.
-Arauak
umeen hazkuntzari egokitu.
-Umeekin
batera ekintzak egitean haien ikuspuntuak ikusi, gureak adierazi, betiere
errespetuarekin, eta pantailetan ager daitezkeen edukiak ulertzen lagundu.
PANTAILAK: GURE SEME-ALABEI INFORMAZIOA HELARAZTEKO
BIDEAK
Eskema honetan esaten
dena batik bat, pantailen bitartez, gure seme-alabei informazioa helarazteko
bost bide daudela da. Denek dituzte alde onak eta alde txarrak; jarraian, alde
positibo eta negatibo esanguratsuenak biltzen dira:
Telebistaren alde onak:
·
Eskuragarritasun
maila.
·
Eskaintza
handia
·
Beste
toki bateko gertakariak zuzenean ikusteko aukera
·
Kanpoko
mundura heltzeko aukera, beste kultura eta bizimodu batzuk ezagutuz.
·
Hezteko
balio dezake: edukiak barneratzeko, ezagutza handitzeko edo hizkuntzak ikasteko.
·
Jokaera
onak eta positiboak ikustean, haurrek jarrera onak ikas ditzakete. Jokaera
onekiko eragina.
·
Irudimena
bultzatu, sortzailea izaten ikasi, partekatzen ikasi, kirol espiritua sustatu,…
Telebistaren
alde txarrak:
·
Frustrazioa
sor dezake, errealitatetik urrun dauden balioak eta ereduak eskaintzen
direlako.
·
Kontsumismorantz
bultzatzen du.
·
Osasunari
dagokienez, pasibotasuna eta geldotasuna ekar dezake.
·
Gutxiago
irakurtzen da eta hizkuntza pobretzen da.
·
Jendearekin
harremanak eta kirol-ariketak edo jarduera fisikoak ez dira sustatzen.
·
Telebistarekiko
mendekotasuna ekar dezake, bakardadearen eta baztertzearen arriskua agertuz.
IKTen alde onak (Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak, bideo
jokoen, Interneten eta sakelako telefonoaren pantailak)
·
Urrun
dauden kideak gerturatzen dituzte.
·
Gauzak
ikas daitezke, eta eskolan aplika daitezke.
IKTen
alde txarrak
·
Garestiak
·
Mendekotasuna
sor dezakete.
·
Gizarte
arazoak eragin ditzakete, bakardadea, konpainia txarrak…
Bideo
jokoen alde onak
·
Erabileraren
kontrola badago, ez dira kaltegarriak.
·
Denbora-pasa
dibertigarria da: gozamena dakar.
·
Merkatuan
eskaintza aukera handia dago.
·
Ezagutzak
eta trebetasunak garatu daitezke.
·
Hizkuntzak
eta informatika programak ikasi daiteke.
·
Ongi
aukeratuz, sormena, buru bizkortasuna, lehiakortasuna oinarrizko ezagupen zabalagoa,
oroimena, estrategiak, arrazoimena … eta
abar bultza daitezke.
Bideo
jokoen alde txarrak
·
Garestiak
dira oraindik.
·
Urduritasuna
eragin dezake, pantaila amaigabeak baitaude.
·
Pantailaren
aurrean denbora gehiegi emanez gero, herabeak izan daitezke.
·
Gehiegi
erabiltzeak jarrera nartzisistak bultzatzen ditu.
·
Gizarteratze
prozesuan atzeratzea edo bakartzea eragin dezakete.
·
Ingurunerako
arreta ez da estimulatzen.
·
Beste
jardueretarako denbora kentzen die: lagunekin edo familiarekin egoteko,
ikasteko…
Interneten
alde onak
·
Erraza
da.
·
Komunikazioa,
bide guztien artean merkeena da.
·
Informaziorako
aukera anitzak ditu.
·
Kultura
garatzen lagundu dezake.
·
Planetako
edozeinekin harremanak izan ditzakegu: iritziak, esperientziak, trukeak… Ondorioz,
beste kulturak eta hizkuntzak ikastea, eta lankidetzan aritzea sustatzen da.
Interneten
alde txarrak
·
Publizitate
izurria (spamak).
·
Kontsumitzaileak
egindako erosketak beti ez dira ziurrak.
·
Gaizkile
sareak daude, kreditu txarteletara iruzur eginda heltzen direnak.
·
Ziber-sexua:
ezezagunekin harremanak izatea errazten du, eta ondorioz, pederastia sareek
arazoa ager daiteke.
·
Gehiegi
erabiltzeak, bakartzea eragin dezake.
·
Interneterako
mendekotasuna
Sakelako
telefonoaren zenbait alde on
·
Urrunekoekin
harremanak izan ditzakegu, eta arazoak konpondu: abisuak, alertak… Harremanak
izanez gero, baztertzea edo inkomunikazioa ekiditen da.
·
Denbora
aurrezten da.
·
Segurtasuna
eta lasaitasuna ematen du.
·
Erabakitzeko
gaitasuna ematen du.
·
Lanaren
alorrean, bezeroaren eta hornitzailearen arteko harremana hobetu da.
Sakelako
telefonoaren zenbait alde txar
·
Diru
gastua erraz handitzen ahal da.
·
Gizarte
bazterketari aurre egiteko bidaltzen dira mezuak edo hitz egiten da.
·
Urduritasuna
sortzen du ez badago eskura.
·
Haurtzaroan
izatea oso kaltegarria izan daiteke.
·
Gero
eta gehiago erabiltzen dira beste pertsona batzuk mehatxatzeko eta iraintzeko.
·
Nahi
ez ditugun mezuak eta publizitatea jasotzea.